پایان رویای آمریکایی

پایگاه رهنما :

"بسیاری از سیاسیون جامعه شناسان معتبر دنیا معتقدند که قدرت نرم آمریکا فرسوده شده است و در حال از بین رفتن است…... چندین سال قبل از این یک جامعه شناس مطرح دنیا گفت وضعیت کنونی آمریکا منتهاالیه تکامل تاریخ بشر است و بشر دیگر از این بالاتر نمی تواند برود، همان آدم امروز حرفش را پس گرفته است ... البته لیبرال دموکراسی-بنده قبل ها هم مکرر این را گفته‌ام-خود ملت های غربی را بدبخت کرده است. لیبرال دموکراسی که امروز در غرب رایج است، خود آنها را بیچاره کرده است. شکاف‌های اجتماعی، نبود عدالت اجتماعی، نابود شدن خانواده، فساد اخلاقی فراگیر و همه گیر، فردگرایی های افراطی و شدید خود آن ها  بیچاره شده اند.آمریکا امروز ۱۵ تریلیون دلار بدهکار است. رقم رقمی افسانه ای است قریب به ۸۰۰ میلیارد دلار کسری بودجه آمریکا است. بنابراین امریکا در حال افول است اینها در طول تاریخ  وضعیتی را به وجود آوردند که نتیجه‌اش همین است و به این آسانی ها قابل علاج نیست و این سنت الهی است و این ها محکومند به اینکه ساقط بشوند محکومند زایل بشوند از صحنه قدرت جهانی"(بیانات در دیدار دانش آموزان و دانشجویان ۱۲/ ۸ /۹۷ )

کمتر از سه دهه پیش بود که فرانسیس فوکویاما با نظریه پایان تاریخ خود اعلام کرد که لیبرال دموکراسی به اوج خود رسیده است و این مکتب توانسته است تمامی مکاتب بشری را شکست داده و به اوج خود برسد و در آینده جهان، حاکم و مسلط و یگانه مکتب بشری مسلط خواهد بود. اما دو دهه بعد او در یک مصاحبه تلویزیونی دیدگاه ها و نظرات خود را پس گرفت و اعلام کرد که دیگر مکتب لیبرال دموکراسی پایان تاریخ بشر نیست و مکتب لیبرالیسم با مشکلات جدی مواجه است. دیگر از اندیشمندی که به این مسئله پرداخت آقای پروفسور ساموئل هانتینگتون بود. وی در نظریه "برخورد تمدن ها"  اعلام کرد که  پس از رویارویی تمدن ها در نهایت مکتب لیبرال دموکراسی به پیروزی نهایی خواهد رسید و تنها مکتب و یگانه مکتب بشری مسلط بر جهان خواهد بود. هنوز چند سال از این مطلب نگذشته بود که خود او در مقاله "عصر نبرد مسلمانان" به رویارویی مکتب غرب با مکتب اسلام در آینده جهان اذعان نمود. هنوز از آن زمان چندانی نگذشته است  که همه بزرگان و اندیشمندان و جامعه شناسان و اندیشمندان علوم سیاسی غرب به فروپاشی میراث جان لاک و ژان ژاک روسو اعتراف می‌کنند. تناقضات جدی که اکنون در بستر جهان غرب خود را نمایان می کند آنقدر واضح و روشن است که بسیاری از اندیشمندان غربی را به تکاپو انداخته تا بدیلی برای این مکتب بیابند تا بتوانند چارچوب این مکتب را حفظ کنند. همه اظهار نظرها حاکی از این است که دهه های ابتدایی قرن بیستم، دهه‌های افول حاکمیت لیبرال دموکراسی به رهبری آمریکا است و اکنون شواهد آن بیش از هر زمان دیگری در حال بروز و ظهور است.

چند سالی است بحث فروپاشی ایالات متحده امریکا بحث روز اندیشمندان و بزرگان نظام لیبرال دموکراسی می باشد. وزارت خزانه‌داری آمریکا روز ۱۲ سپتامبر 2019 اعلام کرد کسری بودجه دولت این کشور از مرز یک تریلیون دلار گذشت. بر اساس این گزارش وزارت خزانه داری آمریکا  اعلام کرد کسری بودجه این کشور در ۱۱ ماهه نخست سال مالی ۲۰۱۹ با افزایش ۱۹ درصدی به 07/1 میلیارد دلار می‌رسد.

دیوید هاروی استاد دانشگاه نیویورک در کتاب " هفده تناقض و پایان سرمایه داری" که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد اعلام کرده بود که "موتور اقتصاد سرمایه داری به وضوح با مشکلات بزرگی دست و پنجه نرم می کند. سرمایه داری میان نفس نفس زدن و تهدیدِ توقفِ تدریجیِ فروپاشیِ گام‌به‌گام بی هیچ هشداری تلو تلو می خورد"

امانوئل والرشتاین از اندیشمندان برجسته و بزرگ جهان است که دائماً تاکید کرده که نظام سرمایه داری به پایان خود نزدیک شده است و مدرنیته در حال فروپاشی  می باشد. مبارزه اکنون بر سر این است که جایگزین این نظام لیبرال دموکراسی چیست؟ وی معتقد است که نظام سرمایه داری در دوره سوم خود یعنی بحران ساختاری و حرکت به سمت فروپاشی پیش می‌رود.  "تهاجم های پرهزینه آمریکا به عراق و افغانستان، تضعیف موقعیت دلار، شکل گیری کانون های اقتصادی و سیاسی رقیب، مشکلات اتحادیه اروپا و غیره همگی نشان‌دهنده تناقضات آشکار در جهان سرمایه داری و نشانه‌های فروپاشی این ساختار می باشند."

والرشتاین در مقاله اول نوامبر سال ۲۰۱۸ خود نیز به احتمال کاهش نقش دلار در اقتصاد جهانی و از بین رفتن یکجانبه گرایی آمریکا و افول دلار در اقتصاد جهانی اشاره داشته است.

 سمیر امین از اندیشمندان سرشناس و نظریه پردازان توسعه اقتصادی معتقد است که نظام سرمایه داری از بحران ها و پارادوکس های عمیق رنج می برد که نقطه اوج آن بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸ است. وی معتقد است که ارزشها و هنجارهای لیبرالیسم با از بین بردن مناسبات اقتصادی ناتو، قدرت یافتن روسیه، شکل گرفتن چین به عنوان یک رقیب جدی در حال از بین رفتن است.

اخیرا امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه در ۵ شهریور ۱۳۹۸ (۲۷ اوت 2019)  پس از اتمام اجلاس گروه هفت گفت "ما شاهد پایان هژمونی غرب در جهان هستیم. غربی‌ها مرتکب اشتباهاتی شده اند برخی از تصمیمات و اقدامات غلط از سوی ایالات متحده امریکا اتخاذ شده است. امروز واقعیت‌های ژئوپلتیک تغییر کرده است. امروز اقتصاد بازار با بحران بی سابقه روبرو شده است"

همچنین در مصاحبه ای که فرید زکریا خبرنگار مشهور CNN  با کاندولیزا رایس وزیر خارجه اسبق امریکا در شبکه GPS داشت.  فرید زکریا اعتقاد دارد که بوریس جانسون اروپا را رو به افول می برد.

کاندولیزا رایس در این مصاحبه می گوید "نظم جهانی در حال فروپاشی است این نظم که با مولفه هایی نظیر نظام تجارت آزاد و بازار آزاد و اقتصاد بین الملل و ائتلاف ناتو از دیرباز شناخته می‌شود در لحظه از هم گسیختگی قرار گرفته است"

رایس این نوع گسست را گسست در نقش آمریکا می‌داند و وی از آن به عنوان گسست در "امپراطور سیستم" یاد می کند. او می گوید که " واقعیت این است که سیستم بدون آمریکا عمل نمی‌کند".وی می گوید " باید با شکاف هایی مقابله کنیم که شکاف های واقعی در جامعه آمریکا هستند. برخی مردم کنار گذاشته شده‌اند نمی‌توانیم به کارگران بیکار فولاد در پنسیلوانیا و کارگران بیکار زغال سنگ در ویرجینیای غربی بگوییم که جهانی شدن زندگی‌ تان رابهتر کرده است" در این مصاحبه او  به حاشیه رانده شدن سیاهان و حاکمیت "روایت سفید" اشاره می کند. همچنین او در مصاحبه با شبکه سی ان ان در پنجم مارس ۲۰۱۸ گفته بود

"آمریکا کشوری از هم گسیخته است[1]" او در این مصاحبه به شکاف فزاینده بین نخبگان و فقرا اشاره می کند و بیان می کند بسیاری از مردم احساس می‌کنند که زندانی طبقه خود هستند[2].

 او در این مصاحبه می گوید ما کشوری هستیم که یک هدف مشترک را از دست داده‌ایم

پروفسور نوام چامسکی در کتاب مرثیه ای به رویای آمریکایی[3] که در سال 2017 به چاپ رسید به نابرابری بی‌سابقه در آمریکا اشاره می‌کند وی به تجمع ثروت بی حد و حصر در بخش کوچکی از مردم (یک درصد) جامعه اشاره دارد او می گوید یک دهم بالای این یک درصد را ثروتمندترین افراد جامعه تشکیل می‌دهند. و این مسئله را ناشی از سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی دولت ایالات متحده آمریکا  در چند دهه اخیر بر میشمارد و معتقد است که درآمد واقعی مردم آمریکا در طی ۳۰ سال گذشته تقریباً راکت بوده است و معتقد است این مبنای فکری نشات گرفته از تفکر حاکم بنیانگذاران آمریکا بوده است. وی کتاب "ثروت ملل" آدام اسمیت در سال ۱۷۷۶ را نمونه این تفکر بنیادین می داند که در آن کتاب "معماران اصلی سیاست" از نظر آدام اسمیت که مالک جامعه هستند "بازرگانان و کارخانه داران" هستند و آدام اسمیت آنها را "اربابان بشر[4]" میداند وی می‌گوید موسسات مالی و شرکت های چند ملیتی در حال حاضر این نقش را ایفا می کنند وی در این کتاب امریکا را یک جامعه استثمارگر مهاجم و وحشی ترین شکل امپریالیسم می داند

آینده متعلق به کیست؟

همانطور که کاندولیزا رایس می گوید باید دید جایگزین نظام لیبرال دموکراسی چیست؟ جهان غرب شدیداً در تلاش است تا با باز تعریف مفاهیم شکست خوردهِ خود، خود را از حالت احتضار به در آورد و به جهان نوید مکتبی نوین را بدهد. اما همانطور که هانتینگتون و فوکویاما نهایتا به حاکمیت اسلام بر جهان اعتراف نمودند. تقریباً تمامی اندیشمندان بزرگ جهان غرب  نیز به حاکمیت اسلام در آینده جهان اذعان دارند.  توسعه و گسترش تفکر "مقاومت" در سال‌های اخیر و نفوذ خیره کننده آن در اقصا نقاط جهان که هر روز بر توسعه آن افزوده می‌شود، اندیشکده‌های آمریکایی را به تکاپو واداشته است.  به طوری که "اندیشکده موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک" اخیرا در  مقاله‌ای به قلم کولین کلارک و فیلیپ اسمیت به قدرت روز افزون و توسعه تفکر اندیشه انقلاب ایران اذعان نموده اند. در این گزارش به قابلیتهای بی نظیر محور مقاومت و حاکمیت هژمونی  منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه به صراحت اشاره دارد.  این گزارش بیان می دارد قابلیت‌های ایران به عنوان پرچمدار شیعه در جهت تحکیم موقعیتش به خوبی باعث عقب‌نشینی آمریکا و متحدان این کشور شده است و ایران در حال تحمیل اراده خود بر ابر قدرت ها است همچنین این اندیشکده در  مقاله‌ای به قلم فرزین ندیمی استاد ایرانی- آمریکایی در گزارشی تحت عنوان "ایران ممکن است شبه نظامیان خارجی بعد از پیروزی اش علیه داعش را تقویت کند" به شکل گیری نشانه هایی از "بسیج جهانی اسلام"  به رهبری ایران اشاره می‌کند و اعتقاد دارد که با توسعه نفوذ ایران نوعی اعتماد به نفس ژئوپولتیک در ایران برای شکل دهی یک ارتش مسلط شیعه ایجاد شده است. ماحصل تمامی استدلال های اندیشکده ها و اندیشمندان و متفکرین غرب این است که بارقه های افول آمریکا اکنون بیش از هر زمان دیگر مشخص است و همانگونه که رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی پیش بینی فرموده اند آینده متعلق به اسلام است.  

[1] -"”America is a country divided

[2] - Many people in America feel a prisoner of their class

[3] - requirm for the American dream

[4] - master of mankind